İdrar yollarında taş, doğrudan böbreklerde başlayan ve sağ ile sol üreter adı verilen iki kanal tüpü aracılığıyla idrar kesesine ulaşan bir durumdur. İdrar kesesinden sonra üretra yoluyla vücuttan atılır. İdrarla atılan bazı mineraller, böbrek hücreleri arasında çökelerek böbrek taşları oluşturur ve idrar yollarında taş oluşumu gözlenebilir. Bu taşlar, böbreklerde meydana gelir ve belirli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra idrar kanallarına geçer. Taşa bağlı olarak meydana gelen ağrılar, en şiddetli ağrılardan biri olarak bilinir. Birçok kişi doğum sancısından daha fazla şiddetli olduğunu ifade etmektedir.

İdrar yollarında taş ağrısı, çoğunlukla taşın idrar akışını engellemesi sonucu meydana gelen basınç ve kas spazmına bağlı olarak ortaya çıkar. Genel olarak sağ veya sol böğür bölgesi ağrısı veya kasık bölgesinde oluşan şiddetli ağrı şeklinde kendini gösterir. Nedenleri tam anlamıyla bilinmemektedir. Kuzey ülkelerinde yaşayan insanlarda %10-20 oranında, Türkiye'nin Akdeniz ve Ortadoğu bölgelerinde ise %20-25 oranında sık rastlanır. Kadınlara göre erkeklerde daha sık görülen bir hastalıktır. Kişi taş düşürdükten sonra tekrar taş oluşma ihtimali %50 civarındadır. İdrar yollarında taş, küçük yaştaki çocuklarda da görülebilir.

Teşhis için ilk olarak radyolojik görüntüleme tekniklerinden faydalanılır. Ultrasonografi ve klasik röntgen filmleri ile birçok taş görüntüsü elde edilebilir. Son dönemde gelişen ince kesitli tomografi makineleri, idrar yollarında taş teşhisi için oldukça başarılı yöntemler arasındadır. Bu cihazlar sayesinde eskiden sık kullanılan ilaçlı böbrek görüntülerine olan ihtiyaç azalmıştır. Tanıyı doğru bir şekilde desteklemek ve taş rahatsızlığının ciddiyetini anlamak için idrar tahlili ve kan sayımı gibi yöntemler de kullanılmalıdır.